หากนักท่องเที่ยวต้องการหาประสบการณ์ หมู่บ้านชุมชนที่ยังคงรักษารูปแบบอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมวิถีชีวิตอย่างแท้จริง ททท. สำนักงานแม่ฮ่องสอน ขอนำเสนอ “ชุมชนกะเหรี่ยงคอยาวบ้านห้วยปูแกง” ตำบลผาบ่อง อำเภอเมือง จังหวัดแม่ฮ่องสอน เพียง 21 กิโลเมตร ใช้เวลา 10 – 15 นาที จาตัวเมือง การเดินทางสะดวกด้วยทาง 108 และ ทางกลวงชนบทหมายเลข  3018 เป็นทางลาดยางตลอดเส้นทาง เหลือเพียงทางแยกไปสู่จุดลงเรือข้ามฟาก ประมาณ 200 เมตร เป็นทางดินบดอัดสลับกับทางคอนกรีต เมื่อถึงจุดจอดรถแล้ว สามารถนั่งเรือข้ามฟากไปฝั่งหมู่บ้านห้วยปูแกงได้ ค่าโดยสารเรือข้ามฟากคนละ 20 บาท รวมขาไปและขากลับแล้ว

ภายในหมู่บ้าน เป็นชุมชนแบบย่อม ๆ  ของกะเหรี่ยงคอยาว ซึ่งเป็นหนึ่งในสองแห่งของจังหวัดแม่ฮ่องสอน และของประเทศไทย ซึ่งมีเพียงบ้านห้วยเสือเฒ่า และบ้านห้วยปูแกงแห่งนี้ โดยชุมชนบ้านห้วยปูแกงแห่งนี้ มีการบริหารจัดการด้านการท่องเที่ยวได้อย่างเป็นธรรมชาติ ภายในชุมชนมีความสะอาด มีการจัดวางสินค้าของที่ระลึกอย่างเป็นระเบียบ ดูแล้วสบายตา เครื่องมือเครื่องใช้ส่วนใหญ่ก็เป็นวัสดุวัตถุจากในท้องถิ่น มีทางเดินในหมู่บ้านประมาณ 200 เมตร ที่ไม่น่าเบื่อไม่เหนื่อ ซึ่งตลอดเส้นทางในหมู่บ้านนักท่องเที่ยวจะได้รับประสบการณ์กับชุมชนที่ผู้คนยังใช้ชีวิตในรูปแบบเดิม ๆ ทั้งตัวบ้านที่อยู่อาศัยเป็นหลังเล็ก ๆ สร้างด้วยไม้ หลังคาแบบใบตองตึง และสังกะสี ไม่มีรูปแบบบของสีสันที่ฉูดฉาด แต่ละครัวเรือนก็หุงหาอาหารด้วยฟืนที่เก็บจากไม้ที่ล้มในป่าหรือเศษไม้ต่าง ๆ มีร้านจำหน่ายกาแฟสดตามสไตล์ของชาวกะเหรี่ยง ซึ่งอาจจะไม่ได้พิถีพิถันอะไรมาก แต่ก็นำส่งรสชาติกาแฟที่ดีในบรรยากาศแบบชุมชน แต่ละบ้านก็จะมีการจำหน่ายสินค้าของที่ระลึก ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นงานหัตถกรรมที่ผลิตด้วยตนเอง รวมทั้งมีการนั่งผลิตของที่ระลึกอยู่หน้าบ้านของตนเอง เช่น การทอผ้า การตัดย็บปักลวดลาย การทำตุ๊กตาไม้แกะสลักเป็นรูปกะเหรี่ยงคอยาวแบบ 3 มิติ การทำเครื่องจักสาน  การทำหลังคาจากใบตองตึง ฯลฯ ซึ่งนักท่องเที่ยวสามารถมีส่วนร่วมในการลงมือทำและเรียนรู้กับชาวบ้านได้โดยที่ไม่มีการเรียกร้องค่าใช้จ่ายเป็น Package เหมือนที่อื่น ๆ

จุดที่เป็นไฮไลท์ คือการ สัมผัสกับวัฒนธรรมชาวกะเหรี่ยงคอยาว เช่น การพูดคุย การถ่ายภาพ ซึ่งมีตั้งแต่ผู้เฒ่าจนถึงวัยสาวและเด็กน้อย ที่ยินดีให้ถ่ายภาพด้วยมิตรไมตรีต้อนรับผู้มาเยือน นอกจากนี้ยังมีชุดและห่วงใส่คอ (แบบจำลอง) ให้นักท่องเที่ยวได้ทดลองใส่ถ่ายภาพเป็นชุมชนชาวกะเหรี่ยงได้อย่างประทับใจ ในชุมชนก็ไม่มีการเรียกเก็บเงินค่าเข้าชมค่าถ่ายภาพ สามารถเดินทางท่องเที่ยวชมหมู่บ้านได้ฟรี

ว่าที่ร้อยตรีภาณุวัฒน์ ขัดนาค ผู้อำนวยการสำนักงาน ททท. สำนักงานแม่ฮ่องสอน กล่าวว่า การท่องเที่ยวรูปแบบนี้ไม่ใช่ Human Zoo เนื่องชุมชนพร้อมใจเปิดบ้านยินดีต้อนรับนักท่องเที่ยว เหมือนกับแหล่งท่องเที่ยวชุมชนอื่น ๆ ที่นี่ทุกอย่างไม่ได้จัดตั้ง แต่เน้นการบริหารจัดการที่คนในชุมชนมีส่วนร่วมและได้รับประโยชน์ ซึ่งนักท่องเที่ยวเป็นผู้ไปสัมผัส การไปเยี่ยมชมไปอุดหนุนไปซื้อของไปใช้จ่าย เท่ากับได้ช่วยเหลือชุมชนให้ช่วยสืบสานรักษาอัตลักษณ์ขนบธรรมเนียมประเพณีอันดีงามของชุมชน ช่วยให้ชุมชนมีรายได้เสริมจากอาชีพการเกษตร และ เยาวชนเด็ก ๆ ก็จะมีทุนไว้เรียนหนังสือ และที่สำคัญคือประสบการณ์ประทับใจที่นักท่องเที่ยวจะได้รับที่ไม่เหมือนในที่อื่น ๆ ซึ่งหลังจากสถานการณ์โควิดคลี่คลายแล้ว ชาวบ้านในชุมชนได้เปิดให้นักท่องเที่ยว สามารถเข้าไปเที่ยวชมได้ตามปกติ โดยไม่ได้มีเงื่อนไขใด ๆ ททท. สำนักงานแม่ฮ่องสอน จึงขอเชิญชวนท่านที่สนใจ ไปเยี่ยมชม ไปให้กำลังใจชาวบ้านในชุมชนกะเหรี่ยงคอยาวบ้านห้วยปูแกง อำเภอเมือง จังหวัดแม่ฮ่องสอน แห่งนี้

พิเศษสำหรับท่านที่เดินทางไปเยี่ยมชมแหล่งท่องเที่ยวชุมชนต่าง ๆ ในจังหวัดแม่ฮ่องสอน ททท. สำนักงานแม่ฮ่องสอน มีโปรโมชั่นดี ๆ ตลอดเดือนกุมภาพันธ์ (ตั้งแต่วันนี้ – 28 กุมภาพันธ์ 2566) เพื่อเสริมประสบการณ์ด้วยการส่งมอบของที่ระลึก จากโครงการ Doister Experience เป็น Gripstok และเสื้อที่ระลึก โดยร่วมกับร้านค้าชุมชนจังหวัดแม่ฮ่องสอน กว่า 30 ร้าน ซึ่งมีแนวทางการรับของที่ระลึกฟรี ดังนี้

1)ซื้อสินค้าชุมชน กับร้านค้าที่ร่วมรายการ มูลค่าครบ 500 บาทขึ้นไป รับ Gripstok ที่ติดโทรศัพท์ลายการ์ตูน “ดอยสเตอร์ 9 ชนเผ่า 13 ชาติพันธุ์” ณ จุดบริการร้านค้า และสามารถโชว์ที่ติดโทรศัพท์ รับส่วนลดสินค้าชุมชน 10% เมื่อซื้อสินค้าที่เข้าร่วมโครงการครบ 1,000 บาทในครั้งถัดไป

2)ซื้อสินค้าชุมชนร้านใดก็ได้ในจังหวัดแม่ฮ่องสอน มูลค่า 1,000 บาทขึ้นไป ขอใบเสร็จจากร้านค้าชุมชน ลงทะเบียนรับ “เสื้อดอยสเตอร์ รุ่น Limited Edition” ผ่านทาง Facebook Fanpage : TAT. Maehongson

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ ททท. สำนักงานแม่ฮ่องสอน เลขที่ 4 ถนนราชธรรมพิทักษ์ ตำบลจองคำ อำเภอเมือง จังหวัดแม่ฮ่องสอน 58000 โทรศัพท์ 0 5361 2982 – 3 โทรสาร 0 5361 2984 ในเวลาราชการ อีเมล์ tatmhs@tat.or.th Facebook : ททท. สำนักงานแม่ฮ่องสอน  TAT Maehongson.